Σαρκοφάγος αττικού τύπου με ανάγλυφη παράσταση τρύγου και μάχης Κενταύρων και Γρυπών στο σώμα της και παράσταση ζευγαριού σε συμποσιακή κλίνη στο κάλυμμά της.
Η εγχάρακτη ελληνική επιγραφή στο κάτω μέρος της πρόσθιας όψης μάς πληροφορεί ότι η Ποπλία Αντία Δαμοκρατία αγόρασε αυτή τη σαρκοφάγο για την ίδια και τον (ήδη θανόντα) σύζυγό της, Βιτάλιο Ρεστιτούτον. Το κείμενο ολοκληρώνεται με την απειλή επιβολής υψηλού προστίμου σε όποιον αποσφραγίσει τη σαρκοφάγο, αφού ταφεί και η ίδια εκεί.
Η σαρκοφάγος (αρ. ευρετ. ΜΘ 1247) σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση, με εξαίρεση τις κεφαλές του ζευγαριού, οι οποίες έχουν χαθεί. Βρέθηκε το 1929 κοντά στη διασταύρωση των οδών Λαγκαδά και Αγίου Δημητρίου, στην περιοχή του δυτικού νεκροταφείου της αρχαίας Θεσσαλονίκης. Έχει κατασκευαστεί από πεντελικό μάρμαρο σε αττικό εργαστήριο, στα τέλη του 3ου αιώνα μ.Χ. Η προέλευσή της, η καλλιτεχνική ποιότητα και το μέγεθός της (μήκος 2,41 μ.) την καθιστούν ένα από τα πιο δαπανηρά μαρμάρινα ταφικά μνημεία που έχουν διασωθεί από τη Θεσσαλονίκη των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων.
Το ζευγάρι των νεκρών εικονίζεται μισοξαπλωμένο στο ίδιο ανάκλιντρο, το οποίο φέρει δύο μαξιλάρια και παχύ στρώμα με πλούσια διακοσμημένα στρωσίδια. Μια εικόνα που ίσως μαρτυρά τη συζυγική αγάπη και τον πλούτο του ζευγαριού.
Η σκηνή του τρύγου στην κύρια και τις δύο πλαϊνές όψεις ‒ ένα θέμα ιδιαίτερα συχνό στις αττικές σαρκοφάγους αυτής της εποχής ‒ ίσως αντανακλά την αγάπη του ζευγαριού για τις χαρές της ζωής.
Στον (επίκαιρο για αυτή την εποχή του χρόνου) τρύγο συμμετέχει με κέφι όλη η συνοδεία του Διονύσου, εκτός από τον ίδιο και την Αριάδνη: Σάτυροι, Μαινάδες, ερωτιδείς, πάνθηρες, ο Ερμαφρόδιτος και ο Σιληνός τρυγούν, παίζουν μουσική με κιθάρες και αυλούς, χορεύουν και γλεντούν κάτω από τις βαρυφορτωμένες κληματαριές, ενώ ένας τράγος φορτωμένος με δυο καλάθια μεταφέρει τα σταφύλια προς το πατητήρι.
Στην πίσω όψη του κορμού της σαρκοφάγου απεικονίζεται μια σκηνή μάχης Κενταύρων εναντίον Γρυπών, η οποία αναπτύσσεται σε δύο μονομαχίες. Οι δύο Κένταυροι μάχονται με ρόπαλα και διαφοροποιούνται μεταξύ τους ηλικιακά, καθώς ο πρώτος είναι ώριμος και γενειοφόρος, ενώ ο δεύτερος νεότερος και αγένειος.
Μπορείτε να δείτε τη σαρκοφάγο στο αίθριο του Μουσείου.
