Ακόμα κι αν έχετε μόνο μία ώρα στη διάθεσή σας μη διστάσετε να μπείτε στο μουσείο και να επισκεφθείτε τις μόνιμες εκθέσεις του. Σε αυτή τη μία ώρα προλαβαίνετε να δείτε ορισμένα από πιο σημαντικά αντικείμενα των συλλογών μας.
Ξεκινήστε από την έκθεση «Η ζωή στην Προϊστορική Μακεδονία»
- Σταθείτε μπροστά στην προθήκη με το εκμαγείο του κρανίου των Πετραλώνων. Βρέθηκε το 1960 στο σπήλαιο των Πετραλώνων και είναι η αρχαιότερη αξιόπιστη μαρτυρία για την παρουσία του ανθρώπου στον ελλαδικό χώρο. Είναι κρανίο ανθρώπου που έζησε πριν από 200.000 χρόνια περίπου. Αποδίδεται στον Homo heidelbergensis πρόγονο του Νεάντερταλ και ανήκει σε ένα τελικό στάδιο του Homo erectus που αποτελεί σταθμό στην πορεία προς το σύγχρονο άνθρωπο. Το πρωτότυπο φυλάσσεται στο Μουσείο Γεωλογίας - Παλαιοντολογίας του Τμήματος Γεωλογίας Α.Π.Θ.
- Σταματήσετε για λίγο στην προθήκη για την προϊστορική μεταλλουργία και μεταλλοτεχνία και δείτε το εντυπωσιακό σύνολο χάλκινων εργαλείων που συνθέτουν τον «Θησαυρό των Πετραλώνων»
Συνεχίστε με τις εκθέσεις των Ιστορικών Χρόνων και αφού περάσετε μέσα από την έκθεση «Προς τη Γένεση των Πόλεων», της οποία ο σχεδιασμός παραπέμπει στην σπείρα, οδηγηθείτε στο «Βασίλειο της Μακεδονίας»
- Στην ενότητα του Στρατού κάντε μια στάση στην προθήκη 2Α. Θα δείτε τα κτερίσματα από έναν μεγάλο λακκοειδή τάφο που χρονολογείται στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. από το βόρειο νεκροταφείο της Πύδνας στην Πιερία. Ο νεκρός είχε τοποθετηθεί πάνω σε ξύλινη κλίνη από την οποία σώζονται οι χάλκινοι δακτύλιοι από τη διακόσμηση των ποδιών. Τον συνόδευαν εκτός από όπλα και κράνος, χάλκινα ελάσματα ιπποσκευής πολεμικού αλόγου. Ο νεκρός ήταν προφανώς ιππέας, προερχόμενος από την στρατιωτική αριστοκρατική τάξη της Πύδνας, ήταν δηλαδή ένας εταίρος. Τα κτερίσματα προς το νεκρό περιλαμβάνουν, επίσης, πήλινα αγγεία μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το εντυπωσιακό σύνολο τεσσάρων λευκών ληκύθων, δοχείων ελαίων για ταφικές προσφορές, που απεικονίζουν σκηνές που εκτυλίσσονται στο νεκροταφείο γύρω από τις επιτύμβιες στήλες των τάφων και αποδίδονται στον ζωγράφο των «Καλαμιών».
Έχετε φθάσει πια στην έκθεση «Θεσσαλονίκη Μακεδονίας Μητροπόλις»
- Αξίζει μια στάση στο κέντρο της μεγάλης αίθουσας για να θαυμάσετε το ψηφιδωτό δάπεδο μιας πολυτελούς οικίας του 3ου αι. μ.Χ. που αποκαλύφθηκε στο κέντρο της σύγχρονης πόλης. Τα εκθέματα της αίθουσας γύρω από το μεγάλο ψηφιδωτό επιλέχτηκαν έτσι ώστε να μας μεταφέρουν νοητά στο περιβάλλον των αστικών οικιών της εύπορης τάξης κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Τα ρωμαϊκά πορτρέτα απεικονίζουν εξέχοντα μέλη της ανώτερης τάξης που τιμήθηκαν εν ζωή ή μετά τον θάνατό τους, τα περίτεχνα σκεύη από πηλό και γυαλί χρησιμοποιήθηκαν σε επίσημα δείπνα, τα κομψά κοσμήματα στόλιζαν τις εύπορες αστές. Όλα μαρτυρούν το υψηλό βιοτικό επίπεδο και τον πολυτελή τρόπο ζωής που απολάμβανε η άρχουσα τάξη της εποχής.
- Στην επόμενη αίθουσα που είναι αφιερωμένη στα ταφικά μνημεία της πόλης σταθείτε για λίγο σε ένα εξαιρετικά σπάνιο εύρημα! Το 1962 βρέθηκε ένα μολύβδινο φέρετρο μέσα σε μαρμάρινη σαρκοφάγο στην περιοχή του Δημοτικού Νοσοκομείου όπου εκτείνεται το ανατολικό νεκροταφείο της αρχαίας πόλης. Το καλά κλεισμένο φέρετρο, πιθανότατα σε συνδυασμό και με κάποια άλλη φροντίδα (όπως σαβάνωμα και χρήση γύψου που απομονώνει την υγρασία), βοήθησαν ώστε να διατηρηθούν και οργανικά κατάλοιπα από την ταφή που χρονολογείται στον 3ο αι. μ.Χ. Σύμφωνα με τη μελέτη του σκελετικού υλικού η νεκρή ήταν ηλικίας 50-60 χρόνων με ύψος 160 εκ. Σε εξαιρετικά καλή κατάσταση διατηρήθηκαν και τμήματα χρυσοποίκιλτου υφάσματος από το ένδυμα της νεκρής.
- Η επόμενη εκθεσιακή ενότητα είναι αφιερωμένη στη δημόσια και κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης. Σταθείτε μπροστά στο λεγόμενο «μικρό τόξο του Γαλερίου» που βρίσκεται στο κέντρο της αίθουσας. Βρισκόμαστε χρονικά στο μεταίχμιο του 3ου προς τον 4ο αι. μ.Χ. Ο Γάιος Γαλέριος Βαλέριος Μαξιμιανός, Καίσαρας του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας από το 293 μ.Χ., μεταφέρει στη Θεσσαλονίκη την έδρα του, καθιστώντας την στην πράξη πρωτεύουσα του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους. Η πόλη γνωρίζει στιγμές δόξας και έντονης ανοικοδόμησης. Σας προτείνουμε να επισκεφθείτε και τον αρχαιολογικό χώρο, στην καρδιά της πόλης, σε μικρή απόσταση από το Μουσείο. Αν διαθέτετε μόνο λίγο χρόνο, περιηγηθείτε ψηφιακά τα λουτρά του συγκροτήματος μέσα από την εφαρμογή του Μουσείου.
- Η επόμενη στάση σας μπορεί να γίνει στο Σαραπείο, το σημαντικό ιερό των Αιγυπτίων θεών της αρχαίας Θεσσαλονίκης. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αφιερώματα των πιστών προς τους θεούς του ιερού. Οι πλάκες που φέρουν ανάγλυφα ομοιώματα αυτιών και πελμάτων αποτελούν χαρακτηριστικά αφιερώματα. Τα αυτιά δηλώνουν ότι ο θεός είναι επήκοος, δηλαδή εισακούει τις παρακλήσεις των πιστών και πραγματοποιεί τις ευχές τους. Τα πέλματα (ονομάζονται «ίχνη» ή «βήματα») είναι αναθήματα αιγυπτιακής προέλευσης και δηλώνουν την παρουσία της θεότητας που εισάκουσε τις προσευχές του αναθέτη.
- Τελευταία στάση στην έκθεση για τη Θεσσαλονίκη ο αρχαϊκός ναός, όπου ο επισκέπτης έχει την αίσθηση ότι κινείται ανάμεσα στα ερείπια ενός αρχαίου ναού. Το πλούσιο εποπτικό υλικό παρουσιάζει την ιστορία της εύρεσης αυτού του 'περιπλανώμενου' ναού, προτάσεις αναπαράστασής του, αλλά και τον τρόπο της έκθεσής του μέσα στο Μουσείο.
