Προέρχεται από τη Συλλογή της Σχολής Ιδαδιέ (σημερινό κτίριο Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής) και βρέθηκε στο βόρειο τμήμα της πόλης.

Πρόκειται για κέραμο που διακοσμούσε το άκρο της στέγης (ακροκέραμο), πιθανόν σε κάποιο θεατρικό οικοδόμημα της πόλης, το θέατρο-στάδιο ή το ωδείο.

Το μέτωπο του είναι διαμορφωμένο σε θεατρικό προσωπείο, ενώ το πίσω τμήμα είναι πολύ αδρά δουλεμένο. Είναι κατασκευασμένος από λευκό, χοντρόκοκκο μάρμαρο, πιθανόν Θάσου και έχει ύψος περίπου 42 εκ.

Η μύτη, τα χείλη και το πηγούνι της μορφής είναι σπασμένα, όπως και το πίσω άκρο. Φέρει μικρές φθορές στο κάλυμμα της κεφαλής και τα μάγουλα και η επιφάνεια του λίθου είναι διαβρωμένη.

Εικονίζει αγένεια ανδρική μορφή με τραγικά χαρακτηριστικά: μεγάλα εκφραστικά μάτια με μακριά τοξωτά φρύδια, μια οριζόντια ρυτίδωση στο μέτωπο και τονισμένες ρινοπαρειακές αύλακες. Πρόκειται πιθανότατα για τον Αστυάνακτα, γιo τού Έκτορα και εγγονό του Πριάμου, όπως δηλώνει η επιμελημένη επιγραφή που είναι χαραγμένη στον υψηλό φρυγικό πίλο που φοράει, και που καθιστά το προσωπείο αυτό μοναδικό στο είδος του.

Το κλειστό στόμα του προσωπείου και η χρονολόγηση του μνημείου στον 2ο αι. μ.Χ. υποδεικνύουν ότι πρόκειται για τον χαρακτήρα ενός παντομίμου, ένα θεατρικό είδος κατ’ εξοχήν ρωμαϊκό, που επικράτησε σε όλη τη ρωμαϊκή επικράτεια κατά την αυτοκρατορική περίοδο και επέζησε έως τους πρώτους αιώνες του Βυζαντίου. Στον παντόμιμο ένας καλλιτέχνης υποδυόταν όλα τα πρόσωπα ενός έργου μόνο με χορό και κινήσεις, χωρίς να μιλάει, αλλάζοντας προσωπεία, με τη συνοδεία τραγουδιστών και μουσικών. Τα έργα που ερμήνευε ο παντόμιμος αντλούσαν τα θέματά τους κυρίως από την ελληνική μυθολογία, από όπου επιλέγονταν εκείνα τα αποσπάσματα που μπορούσαν να αποδοθούν μόνο με τη μιμική.

Tο συγκεκριμένο προσωπείο ίσως να αναφέρεται σε μια ασυνήθιστη παραλλαγή της ομηρικής ιστορίας, όπου το βρέφος της Ανδρομάχης δεν έχει το τραγικό τέλος να γκρεμιστεί από τα τείχη κατά την άλωση της Τροίας, αλλά επιβιώνει και κατορθώνει να εκπληρώσει τη μοίρα που προοιώνιζε το όνομά του, να γίνει δηλαδή άρχοντας της πόλης του.

Μπορείτε να δείτε το αντικείμενο στη μόνιμη έκθεση «Θεσσαλονίκη, Μακεδονίας Μητρόπολις»