Την Παρασκευή 28 Απριλίου 2023 συναντάμε τον Χρήστο Χωμενίδη και συζητάμε για τα μυθιστορήματά του «Νίκη» και «Ο Τζίμης στην Κυψέλη», που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:
Γεννηµένος τον Αύγουστο του 1966 στην Αθήνα, ο Χ.Α. Χωµενίδης έχει τελειώσει τη Νοµική Σχολή. Το 1993 εξέδωσε το "Σοφό παιδί". Ακολούθησαν άλλα δώδεκα µυθιστορήµατα και δεκάδες διηγήµατα, που µεταφράστηκαν στα γαλλικά, στα αγγλικά, στα ισπανικά, στα τσέχικα, στα λιθουανικά, στα τούρκικα και στα εβραϊκά. Το 2015 οι αναγνώστες τίµησαν τη "Νίκη" και το 2019 τον "Φοίνικα" µε το Βραβείο Μυθιστορήµατος Public. Στη "Νίκη" απονεµήθηκαν επίσης το Βραβείο Μυθιστορήµατος του περιοδικού "Αναγνώστης" και το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας. Την άνοιξη του 2017 η "Νίκη" µεταφέρθηκε στο θέατρο σε σκηνοθεσία του Σταµάτη Φασουλή. Το 2021 μια επιτροπή κορυφαίων δημοσιογράφων από δεκαπέντε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πρόεδρο τον Δανό Adam Price, δημιουργό της σειράς "Borgen", απένειμε στη "Νίκη" το "Ευρωπαϊκό Βραβείο Βιβλίου" ("Prix de Livre Europeen"). Τον Ιούνιο του 2023, η "Νίκη" θα κυκλοφορήσει στην Αμερική από τις εκδόσεις "Other Press". Τον Σεπτέμβριο του 2021 εκδόθηκε "Ο Τζίμης στην Κυψέλη", ενώ εδώ και λίγες μέρες κυκλοφορεί το πιο πρόσφατο μυθιστόρημά του “Η Δίκη Σουάρεφ”.
Λίγα λόγια για τα βιβλία:
Νίκη:
Έζησε κάποτε ένα κορίτσι που βρέφος εβδομήντα ημερών το συνέλαβαν και το έστειλαν εξορία στις Κυκλάδες.
Έζησε κάποτε ένα κορίτσι που -στη διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου- η οικογένεια του κόπηκε στα δύο, όμως εκείνο δεν έπαψε στιγμή να αγαπάει κανέναν τους.
Έζησε κάποτε ένα κορίτσι που -όταν γεννήθηκε- ο πατέρας του ήταν «ο ηρωικός αρχηγός των εργατών» και -όταν μεγάλωσε- έγινε «ο προδότης της εργατικής τάξης». Κι ας μην είχε προδώσει τίποτα από ό,τι πίστευε.
Έζησε κάποτε ένα κορίτσι που πέρασε όλη του την εφηβεία στη βαθιά παρανομία. Κλεισμένο σε ένα σπίτι, με ψεύτικο όνομα, χωρίς να πηγαίνει στο σχολείο, χωρίς να κάνει παρέες. Γιατί ήξερε πως, εάν οι Αρχές ανακάλυπταν ποιοι ήταν οι γονείς του, θα τους εκτελούσαν.
Κι όταν επέστρεψε στην ελευθερία, το κορίτσι εκείνο ερωτεύτηκε παράφορα, κόντρα στη θέληση και στην ανοχή της οικογένειάς του.
Το κορίτσι λεγόταν Νίκη. Και ήταν η μάνα μου. (Αυτό όμως έχει τη λιγότερη σημασία.)
Η ζωή της Νίκης είναι η ζωή όλων των παιδιών που έρχονται στον κόσμο με ένα βαρύ φορτίο στους ώμους, δεν το απαρνιούνται, ούτε όμως το αφήνουν να τα λυγίσει.
Οι άνθρωποι της «Νίκης» είναι η Ιστορία της Ελλάδας στον 20ό αιώνα.
Ο Τζίμης στην Κυψέλη:
«... Δεν έχεις αντιληφθεί, Τζίμη, πού ζούμε! Σε έναν κόσμο αυτολύπησης. Δες τις ταινίες που σπάνε ταμεία, τα βιβλία που γίνονται ανάρπαστα. Ποιους έχουν για ήρωες; Κάποιους οι οποίοι κακοποιήθηκαν, βασανίστηκαν, εξευτελίστηκαν, τράβηξαν του λιναριού τα βάσανα. Οίκτος και οργή, ιδού η συνταγή επιτυχίας στην εποχή μας! Το να είσαι ή να περνιέσαι για θύμα σού ανοίγει όλους τους δρόμους...»
Ο Χ.Α. Χωμενίδης γράφει ένα -σχεδόν- ρεαλιστικό μυθιστόρημα, το οποίο διαδραματίζεται σήμερα και διαλαμβάνει ό,τι μας αγγίζει, μας συγκινεί, μας τρομάζει.
«... Εσύ, Τζίμη, το διαβάζω στα μάτια σου, δεν είσαι ούτε θύτης ούτε θύμα. Δεν έβλαψες ποτέ συνειδητά κανέναν. Και όσους σε έβλαψαν δεν καταδέχτηκες να τους μισήσεις. Στέκεις υπεράνω. Αποτελείς χτυπητή παραφωνία. Ασυγχώρητη...»
Ο Τζίμης Παπιδάκης είναι ένας αναλογικός άνθρωπος σε ένα ψηφιακό σύμπαν. Στο πρόσωπό του οι επερχόμενες γενιές παίρνουν αιματηρή εκδίκηση από τις προηγούμενες. Κανείς δικός του δεν μπορεί να τον προστατεύσει. Ούτε η δεκαεννιάχρονη κόρη του, που ανήκει στο μέλλον. Ούτε καν η Κυψέλη, που από πατρίδα του μεταμορφώνεται σε έναν άξενο για εκείνον τόπο.
«... Ιδού λοιπόν η αμαρτία μου. Πως βρίσκω την απόλαυση στα πιο απλά. Στα πιο απτά. Πως πιτσιρίκος -το ορφανό της θυρωρίνας-, αντί να μιζεριάζω, να βαρυγκωμάω, να επωάζεται μέσα μου φθόνος, μίσος, πηγαινοερχόμουν για τα θελήματα σφυρίζοντας. "Γεια σου, ρε Τζίμη τρομερέ!" μου τσίμπαγαν το μάγουλο στο ασανσέρ οι αδελφές Αχλιόπτα και με κερνούσαν τσίχλες...»
Ο Τζίμης στην Κυψέλη είναι το ρέκβιεμ όσων ανεπαισθήτως μένουν πίσω, σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Η επί του φοβερού βήματος απολογία ενός καλού ανθρώπου που απλώς τον ξεπερνάει η εποχή.
