Γνώρισε μερικά από τα ψηφιδωτά δάπεδα της συλλογής του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης

Το ψηφιδωτό του Θέρους, μαζί με αυτά του Χειμώνα, της Άνοιξης, του Ωκεανού και της Θάλασσας, προέρχονται όλα από την πλούσια διακόσμηση του δαπέδου ενός ρωμαϊκού σπιτιού, πιθανότατα της Θεσσαλονίκης, και χρονολογούνται στα τέλη του 3ου αι. μ.Χ.

Η απεικόνιση των εποχών του έτους ήταν από τα πιο δημοφιλή θέματα των εργαστηρίων ψηφιδωτών σε όλη τη διάρκεια των ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων. Ως φτερωτές μορφές εμφανίζονται πιο σπάνια και, κυρίως, σε ψηφιδωτά των ανατολικών επαρχιών του κράτους.

ΜΘ 6727

Τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με την προσωποποίηση του Θέρους. Η μορφή έχει μακριά καστανά μαλλιά και φορά ιμάτιο που αφήνει ακάλυπτο το δεξί μέρος του στήθους. Πίσω από τον δεξιό της ώμο και το κεφάλι εικονίζεται μία δέσμη στάχυα.

ΜΘ 6728

Τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με την προσωποποίηση του Χειμώνα. Η φτερωτή μορφή φορά πέπλο που καλύπτει το κεφάλι, τους ώμους και το δεξί της χέρι. Στο κεφάλι φέρει ταινία με δύο μικρά κλαδιά ελιάς.

ΜΘ 6724

Τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, με την προσωποποίηση της Άνοιξης ή του Φθινοπώρου. Η γυναικεία αυτή φτερωτή μορφή φέρει στεφάνι με φύλλα και άνθη ή καρπούς. Το ένδυμά της θυμίζει δέρμα ζώου.

ΜΘ 6725

Τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με την προσωποποίηση του Ωκεανού. H μορφή αυτή, όπως και η Θάλασσα, προέρχεται από τον θαλάσσιο κόσμο. Παριστάνεται ως ηλικιωμένος άνδρας με ατίθασα λευκά μαλλιά και γένι.

ΜΘ 6726

Τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου με την προσωποποίηση της Θάλασσας. Η γυναικεία μορφή έχει μακριά καστανά μαλλιά που καταλήγουν σε μυτερές τούφες σαν να είναι βρεγμένα. Από το μέτωπό της φυτρώνουν δύο δαγκάνες. Μπροστά στο στήθος της εικονίζεται το έντονα καμπυλωμένο σώμα ενός δελφινιού.


Τα παρακάτω τρία ψηφιδωτά προέρχονται από ένα τρικλίνιο (επίσημη αίθουσα παράθεσης γευμάτων) που βρέθηκε σε ανασκαφή στη διασταύρωση των οδών Εγνατίας και Αντιγονιδών 2 στη Θεσσαλονίκη.

ΜΘ 6732

Στο κατώφλι της αίθουσας, υποδεχόταν τους επισκέπτες μία παράσταση τεσσάρων ψαριών σε παράταξη, με τα δύο μικρότερα στο κέντρο και τα μεγαλύτερα δεξιά και αριστερά.

Η εικόνα αυτή προϊδέαζε για τα εκλεκτά εδέσματα που συνήθιζε να προσφέρει ο οικοδεσπότης στους καλεσμένους  του, τα λεγόμενα «ξένια», όπως κυνήγι, φρούτα, λαχανικά και άλλα.

ΜΘ 6723

Εικονίζονται σε προτομή δύο νεανικές μορφές στεφανωμένες με άνθη και καρπούς. Πρόκειται πιθανώς για τις μυθικές Ώρες, προστάτιδες των εποχών και της καρποφορίας.

ΜΘ 6722

Προχωρώντας στο βάθος της αίθουσας, και αφού οι συμποσιαστές έπαιρναν τη θέση τους  σε ανάκλιντρα τοποθετημένα σε σχήμα Π κατά μήκος των τοίχων, μπορούσαν να απολαύσουν - από την αντίθετη τώρα κατεύθυνση - το κεντρικό ψηφιδωτό, από το οποίο, δυστυχώς, σώζεται μόνο μία γωνία.

Διακρίνονται τα τρία από τα τέσσερα άλογα ενός νικηφόρου άρματος.

Πίσω τους εικονίζονται δύο αγωνιστικά στεφάνια με την επιγραφή Πύθια και πάνω από τα στεφάνια αναγράφονται τα ονόματα δύο ιππικών αγώνων: Άρμα, δηλαδή αρματοδρομία με τέσσερα άλογα (τέθριππο), και Συνωρίς, δηλαδή αρματοδρομία με δύο άλογα.  Ο ψηφοθέτης έδωσε τη μεγαλύτερη προσοχή στα άλογα και με μικρότατες ψηφίδες απέδωσε κάθε ζώο σε διαφορετικό χρώμα και με λεπτές, σχεδόν ζωγραφικές, διαβαθμίσεις.

Η παράσταση υπαινίσσεται ότι ο ιδιοκτήτης ήταν ο ίδιος νικητής ή χορηγός στους αγώνες των Πυθίων. Τα Πύθια, αγώνες προς τιμή του Απόλλωνα, εισάγονται στη Θεσσαλονίκη από τον φιλέλληνα αυτοκράτορα Γορδιανό ΙΙΙ (240/241 μ.Χ.) και έτσι είμαστε βέβαιοι για τη χρονολόγηση του ψηφιδωτού μετά τα μέσα του 3ου αι. μ.Χ.


Οι επόμενοι τρεις ψηφιδωτοί πίνακες φυλάσσονται στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Βρέθηκαν και αποκολλήθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφής ενός κτιρίου στην οδό Συγγρού 30 στη Θεσσαλονίκη. Η φάση στην οποία ανήκουν χρονολογείται στα 275-300 μ.Χ. Όλα τα θέματα του ψηφιδωτού δηλώνουν τη γονιμότητα και τον πλούτο της φύσης και επιλέγονται για να εξασφαλίσουν καλή τύχη στον ιδιοκτήτη του οίκου.

ΜΘ 6729

Εικονίζεται ένας νεαρός αγένειος ψαράς καθισμένος επάνω σε βράχο. Κρατά ένα καλάµι µε αγκίστρι, παράσταση γνωστή ήδη από την κλασική αγγειογραφία. Μπροστά του διακρίνουμε το αποτέλεσμα των κόπων του, δύο μεγάλα ψάρια, ίσως μία τσιπούρα και έναν ροφό.

Στη ρωμαϊκή αυτοκρατορική περίοδο η καθημερινή ζωή των ανθρώπων της πόλης και της υπαίθρου αποτελούσε συχνό θέμα για τους ψηφοθέτες.

ΜΘ 6730

Σε προτομή μία νεαρή γυναικεία μορφή με μακριά μαλλιά και ταινία πάνω από το μέτωπο στολισμένη με άνθη και φύλλα. Πρόκειται, πιθανότατα, για προσωποποίηση μίας εποχής του έτους.

ΜΘ 6731

Ένα ζεύγος παπαγάλων με ένα μικρό κλαδί ανάμεσά τους. Οι παπαγάλοι, γνωστοί και στους αρχαίους Έλληνες, αποτελούν στη ρωμαϊκή εποχή δείγμα πολυτελούς διαβίωσης, είτε ως κατοικίδια είτε ως… λιχουδιά!