Δεκέμβριος 2023

Τμήμα αγγείου με παράσταση ανθρώπινων μορφών

Τμήμα αγγείου με παράσταση ανθρώπινων μορφών

Τμήμα από χείλος αγγείου (Π2072) με διακόσμηση, της Μέσης Νεολιθικής περιόδου (μέσα 6ης χιλιετίας π.Χ.).  Αποτελείται από έξι συγκολλημένα όστρακα. Η επιφάνειά του εξωτερικά καλύπτεται από υπόλευκο επίχρισμα και διακοσμείται με κόκκινο χρώμα.

Τα νεολιθικά κεραμικά αγγεία ήταν χειροποίητα και χρησίμευαν για την αποθήκευση,  την προετοιμασία της τροφής, το μαγείρεμα, το σερβίρισμα και άλλες καθημερινές δουλειές του σπιτιού. Μέσα από τη φόρμα, τη διακόσμηση και την τεχνολογία παραγωγής τους ανιχνεύονται οι παραγωγικές δομές, οι κοινωνικές συμπεριφορές, μηνύματα και συμβολισμοί.

Η διακόσμησή του συγκεκριμένου τμήματος αγγείου είναι μοναδική. Αποτελείται από μια σειρά από τέσσερις σχηματοποιημένες ανθρώπινες μορφές με  ενωμένα τα χέρια. Θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως απεικόνιση ενός είδους ομαδικού χορού. Ομαδικοί χοροί είναι πιθανόν ότι λάμβαναν χώρα στις νεολιθικές κοινότητες με ποικίλες αφορμές, όπως για παράδειγμα ημερολογιακά τελετουργικά που συντόνιζαν τις εποχικές αγροτικές δραστηριότητες. Πρόκειται για μια από τις πρωιμότερες σύνθετες, γραπτές παραστάσεις ανθρώπινων μορφών στον ελλαδικό χώρο. Το θέμα αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο, μια και συνήθως τα αγγεία της εποχής διακοσμούνται με ανεικονικά και γραμμικά θέματα. Η σύγχρονη έρευνα θεωρεί ότι η διακόσμηση των αγγείων είναι ένας τρόπος μετάδοσης κωδικοποιημένων μηνυμάτων ή εικόνων, τα οποία σχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο ο προϊστορικός άνθρωπος αντιλαμβανόταν τον φυσικό κόσμο που τον περιέβαλε, τις κοινωνικές του αξίες και τις ιδεολογικές του αναζητήσεις.

Το τμήμα του αγγείου με την παράσταση των ανθρώπινων μορφών βρέθηκε κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής που προηγήθηκε της κατασκευής του συνεδριακού κέντρου “Ιωάννης Βελλίδης” στον χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Στον χώρο αυτό αποκαλύφθηκε ένας νεολιθικός οικισμός που αποτελεί τον αρχαιότερο γνωστό έως τώρα χώρο κατοίκησης στην περιοχή της Θεσσαλονίκης.

Πρόκειται για έναν εκτεταμένο - επίπεδο οικισμό. Τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά του κατάλοιπα αποτελούν λάκκοι διαφόρων μεγεθών και σχημάτων οι οποίοι ερμηνεύονται ως χώροι κατοίκησης, αποθήκευσης ή απόρριψης απορριμμάτων. Οι μεγάλες ποσότητες κεραμικής, τα οστά ζώων, τα όστρεα, τα λίθινα  και οστέινα εργαλεία και άλλα πήλινα αντικείμενα  από το εσωτερικό τους χαρτογραφούν την ποικιλία των δραστηριοτήτων των νεολιθικών κατοίκων.  Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν δύο σπάνια περίαπτα από όστρεο. Επιπλέον, σε έναν από τους λάκκους εντοπίστηκε ταφή γυναίκας.

 Μπορείτε να δείτε το έκθεμα στη μόνιμη έκθεση Προϊστορική Μακεδονία, προθήκη 10.