Τετάρτες στο Μουσείο - Αρχαιολογικές Διαλέξεις
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο των Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, συνεχίζει τον κύκλο των επιστημονικών διαλέξεων, υπό τον γενικό τίτλο «Τετάρτες στο Μουσείο – Αρχαιολογικές Διαλέξεις».
Η συγκεκριμένη εκδήλωση αποσκοπεί στη γνωριμία του κοινού της Θεσσαλονίκης με σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, νέες ανασκαφικές και διεπιστημονικές έρευνες και τα πορίσματά τους.
Οι διαλέξεις θα πραγματοποιούνται στην αίθουσα Μ. Ανδρόνικος του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
Οκτώβριος - 25.10.2017, 19.00
Δρ. Γιώργος Κακαβάς, Διευθυντής Νομισματικού και Επιγραφικού Μουσείου
Ελληνιστικά πορτρέτα ηγεμόνων σε νομίσματα
Με τους διαδόχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου το βασιλικό πορτρέτο καθιερώνεται ως ο βασικός νομισματικός τύπος και αποτυπώνεται με πληθώρα τρόπων στις πλούσιες εκδόσεις όλων των ελληνιστικών βασιλείων. Στη μικρή πολύτιμη επιφάνεια των νομισμάτων διασώζεται μία πινακοθήκη ιστορικών πορτρέτων των ηγεμόνων, οι οποίοι πέρασαν διαδοχικά στους θρόνους της κάθε περιοχής. Με τα ρεαλιστικά ή τα ιδεαλιστικά χαρακτηριστικά τους κατάφεραν οι ελληνιστικοί βασιλείς να μεταδώσουν τα πολιτικά και ιδεολογικά τους μηνύματα στην περιοχή έκδοσης και κυκλοφορίας των νομισμάτων τους, αλλά και να αφήσουν ανεξίτηλα τα ίχνη τους στην ιστορία. Αρκετοί από αυτούς θα είχαν χαθεί στη λήθη του χρόνου εάν τα νομίσματα δεν διατηρούσαν έως τις μέρες μας τις μορφές τους και τα ονόματά τους. Τα πορτρέτα των ελληνιστικών βασιλέων και βασιλισσών αποτελούν από την αρχή της μελέτης τους ένα συναρπαστικό πεδίο αναζήτησης, αλλά και μία αστείρευτη πηγή πληροφοριών, για την ιστορία, την πολιτική, την οικονομία, την κοινωνία, αλλά και την τέχνη της προσωπογραφίας.
Δεκέμβριος - 13.12.2017, 19.00
Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, Γενική Γραμματέας Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
Τελετουργική θυσία στο ανακτορικό κέντρο της Κυδωνίας των μυκηναϊκών χρόνων
Ιανουάριος - 17.01.2018, 19.00
Στέλλα Χρυσουλάκη, Προϊσταμένη Εφορείας Δυτικής Αττικής, Πειραιώς & Νήσων
Η ανασκαφή στο Φαληρικό Δέλτα
Οι σωστικές ανασκαφές της Εφορείας Δυτικής Αττικής, Πειραιώς και Νήσων στο Δέλτα Φαλήρου (2012-2016), οι οποίες συνεχίζονται έως και σήμερα με χρηματοδότηση από το ΥΠΠΟΑ αποκάλυψαν τμήμα εκτεταμένου νεκροταφείου, με ευρεία περίοδο χρήσης από τα τέλη του 8ου αι. έως τις αρχές του 4ου αι. π.Χ. Το νεκροταφείο, γνωστό ήδη από τις προ 100ετίας έρευνες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, μολονότι δεν διαφέρει από τα μεγάλα νεκροταφεία της αττικής γης, παρουσιάζει κάποιες ιδιαιτερότητες όσον αφορά στις ομαδικές ή μεμονωμένες ταφές ανθρώπων που υπέστησαν βίαιο θάνατο, με σημαντικότερη την ομαδική ταφή των 80 δεσμωτών (675 – 600 π.Χ.). Τούτο το καθιστά σημαντική πηγή νέων δεδομένων που άπτεται της Ιστορίας της πόλης των Αθηνών των αρχαϊκών και πρώιμων κλασικών χρόνων.
Φεβρουάριος - 14.02.2018
Σταυρούλα Σδρόλια, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας
Το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας.
Η μουσειολογική μελέτη και τα συμπεράσματα από τα πρώτα δύο χρόνια λειτουργίας του
Μάρτιος - 14.03.2018
Άννα-Βασιλική Καραπαναγιώτου, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Αρκαδίας
Επανέκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Τεγέας.
Από τον σχεδιασμό στην ευρωπαϊκή διάκριση
Έναν αιώνα μετά από την ίδρυσή του, το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας, ένα από τα πρώτα περιφερειακά μουσεία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, εισέρχεται σε μία νέα εποχή.
Η κτηριολογική αναβάθμιση και οι σύγχρονες υποδομές εξυπηρέτησης του κοινού συνδυάστηκαν με μία πρωτοποριακή παρουσίαση της ιστορικής διαδρομής της Τεγέας, μίας αρχαίας ελληνικής επικράτειας στο κέντρο της Πελοποννήσου. Η εκθεσιακή αφήγηση οργανώνεται με επίκεντρο τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος αποτελεί το σημείο αναφοράς είτε ως δημιουργός των εκθεμάτων και πρωταγωνιστής των κοινωνικών και ιστορικών εξελίξεων είτε ως θεατής – επισκέπτης
Η επανέκθεση του Μουσείου, προϊόν δημιουργικής συνεργασίας περισσότερων υπηρεσιών με φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αρκαδίας, χρηματοδοτήθηκε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2007-2013. Το πολυεπίπεδο έργο επιτελέστηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα (2012-2014) και κέρδισε αμέσως την αγάπη του κοινού.
Η διεθνής αναγνώριση του 2016 επιβράβευσε την προσπάθεια της ομάδας των ανθρώπων που δούλεψαν για την επανέκθεση. Ο ευρωπαϊκός οργανισμός European Museum Forum (EMF), που τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, απένειμε ύψιστη διάκριση στο Μουσείο για εξέχοντα επιτεύγματα αφού «ενσωματώνοντας καινοτόμες τεχνολογίες υψηλής αισθητικής εισάγει μια συνεκτική ερμηνευτική προσέγγιση».
Απρίλιος - 18.04.2018
Διαμαντής Τριαντάφυλλος, επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων
Η λατρεία του ήρωα Ιππέα στον χώρο της Θράκης
Η λατρεία του Ήρωα Ιππέα γνώρισε τη μεγαλύτερη διάδοση στους αυτοκρατορικούς χρόνους, ιδιαίτερα τον 2ο και 3ο αι. μ.Χ. Στις επιγραφές των αναγλύφων ο αγαπημένος θεός των Θρακών αναφέρεται ως Ήρως ή Κύριος και σε πολλές περιπτώσεις ταυτίστηκε με τον Ασκληπιό, τον Απόλλωνα, τον Διόνυσο, την Άρτεμη, τον Άρη, τους Διόσκουρους, τον Ηρακλή κά. Ήταν θεός, προστάτης της βλάστησης, της καρποφορίας, της αναγέννησης της φύσης και συγχρόνως θεός του κάτω κόσμου. Ήταν προστάτης των γεωργών, των κτηνοτρόφων και των ζώων. Ήταν επίσης θεός της υγείας, θεραπευτής, προστάτης των ασθενών, θεός πολεμιστής, προστάτης του στρατού και των φρουρίων.
Η απεικόνιση του θεού στα ανάγλυφα με τη μορφή του ιππέα-κυνηγού και οι πληροφορίες των αρχαίων πηγών οδήγησαν στην ταύτιση του Ήρωα με τον βασιλιά των Θρακών Ρήσο, ο οποίος μετά τον θάνατό του στην Τροία λατρευόταν ως ανθρωποδαίμων στα υψώματα του Παγγαίου και της Ροδόπης. Σε πολλές περιοχές της Θράκης έχουν εντοπιστεί ιερά του Ήρωα Ιππέα, από τα οποία προέρχονται επιφανειακά ευρήματα, όπως ανάγλυφα πλακίδια, χάλκινα ειδώλια και πήλινοι αμφορίσκοι. Οι ανασκαφές που έχουν γίνει σε ιερά της γειτονικής Βουλγαρίας και στο ιερό του Ήρωα Αυλωνείτη, στους πρόποδες του Παγγαίου, μας βοηθούν να γνωρίσουμε τη μορφή και τη λειτουργία τους.
Τα ανάγλυφα του Ήρωα Ιππέα έχουν ως πρότυπα τα ανάγλυφα των ιππέων της κλασικής και ελληνιστικής περιόδου. Τον ίδιο εικονογραφικό τύπο υιοθέτησαν στα βυζαντινά χρόνια οι αγιογράφοι των εικόνων του Αγίου Γεωργίου. Οι ομοιότητες αρχαίων αναγλύφων και εικόνων οδήγησαν πολλούς κατοίκους της Θράκης να θεωρούν τα αρχαία ανάγλυφα ως εικόνες του Αγίου Γεωργίου.
Μάιος - 09.05.2018
Ελισάβετ Τσιγαρίδα, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας
Ξανασκάβοντας στην αρχαία Όλυνθο
