Οι πήλινες προτομές εμφανίζονται στον αρχαίο ελληνικό κόσμο από τα μέσα 6ου αι. π.Χ. και επιβιώνουν μέχρι τον 1ο αι. π.Χ.

Πρόκειται για τμηματικές αναπαραστάσεις του γυναικείου κυρίως σώματος και μπορεί να έχουν μία μόνο όψη ή να είναι περίοπτες. Διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: αυτές με μορφή μάσκας, όπου παριστάνεται μόνο το κεφάλι και στις προτομές με μπούστο, όπου αποδίδεται το σώμα μέχρι τη μέση ή τους γοφούς.

Οι προτομές χωρίς πλάτη έχουν οπή στο πάνω μέρος του κεφαλιού για να κρεμαστούν. Οι περίοπτες, τοποθετούνταν συνήθως σε ράφια. Προτομές βρίσκουμε σε ιερά γυναικείων θεοτήτων ως αναθήματα, σε τάφους κυρίως νέων γυναικών, εφήβων και παιδιών ως κτερίσματα και σε οικίες όπου είναι πιθανό να χρησιμοποιούνταν ως λατρευτικές εικόνες, ως φυλαχτά από το κακό μάτι ή για διακόσμηση. Άλλοτε θεωρείται ότι απεικονίζουν απλές θνητές, αναθέτριες ή προσωποποιήσεις νεκρών και άλλοτε ερμηνεύονται ως θεότητες, όπως η Ήρα, η Άρτεμη, η Αθηνά, η Κυβέλη, η Αφροδίτη, οι Νύμφες. Ταυτίζονται και με τις χθόνιες θεότητες τη Δήμητρα και την Περσεφόνη, τη Δέσποινα, την Αφροδίτη Άνθεια.

Η συγκεκριμένη ανήκει στην κατηγορία των προτομών προσώπου («μάσκας»). Ο τύπος είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος τον 5ο αι. π.Χ. στη Μικρά Ασία, τη βόρεια και κεντρική Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα στη Ρόδο, στην κεντρική Ελλάδα, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και στη Σικελία.

Χρονολόγηση: 500-480 π.Χ.
Προέλευση: Από το νεκροταφείο της αρχαίας Ακάνθου (Ιερισσός) Χαλκιδικής

Μπορείτε να δείτε το έκθεμα στην περιοδική έκθεση Ειδώλιο. Ένας μικρόκοσμος από πηλό, προθήκη 19