Η οινοχόη από την αρχαία Άφυτη (στη Χαλκιδική) συνδυάζει σώμα στο σχήμα γυναικείας κεφαλής κατασκευασμένης με μήτρα, και λαιμό τροχήλατο, καλυμμένο με στιλπνό μελανό υάλωμα, ο οποίος καταλήγει σε τριφυλλόσχημο στόμιο.

Το γυναικείο πρόσωπο έχει μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια, τα οποία επιστέφονται από λεπτά, τοξωτά φρύδια. Τον τόνο στην έκφραση του προσώπου δίνει το αδιόρατο μειδίαμα που σχηματίζουν τα σαρκώδη χείλη. Τα μαλλιά που περιβάλλουν το μέτωπο και τις παρειές αποδίδονται ως τέσσερις σειρές κοκκιδωτών βοστρύχων, ενώ τα υπόλοιπα είναι μαζεμένα μέσα σε σάκο. Ο σάκος αυτός είναι διακοσμημένος με βλαστό κισσού πλαισιωμένο από ζωγραφιστά φύλλα, αποδοσμένα με λευκό επίθετο χρώμα. Το μοτίβο του κισσού εμπεριέχει σαφή αναφορά στον θεό Διόνυσο και παραπέμπει στο συμπόσιο.

Το αγγείο ανήκει στην Ομάδα Ν (Ομάδα Cook) του Beazley. Τα αγγεία αυτής της Ομάδας χρονολογούνται γενικά στα χρόνια 480–460 π.Χ. και είχαν μεγάλη διάδοση στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.

Πλαστικά αγγεία με τη μορφή κεφαλής εμφανίστηκαν αρχικά στην Ανατολική Ελλάδα στα τέλη του 7ου αι. π.Χ. Οι κεραμείς της Αττικής υιοθέτησαν το σχήμα αυτό στα τέλη του 6ου αιώνα, δείχνοντας μία σαφή προτίμηση στις γυναικείες κεφαλές. Σχετικά με την ερμηνεία των εικονιζόμενων γυναικών, έχει υποστηριχθεί από ορισμένους μελετητές η ταύτισή τους με τη θεά Αφροδίτη, ενώ πολλοί έχουν διατυπώσει την άποψη ότι αποδίδουν εταίρες ή οινοχόους, γυναίκες δηλαδή που είχαν έναν ρόλο στο πλαίσιο του συμποσίου. Άλλωστε, τα αγγεία αυτά προορίζονταν για το συμπόσιο.

Μπορείτε να δείτε το έκθεμα στην περιοδική έκθεση Ειδώλιο. Ένας μικρόκοσμος από πηλό.