Δεκέμβριος 2019

Δαιδαλικό αγαλμάτιο

Δαιδαλικό αγαλμάτιο. © ΥΠΠΟΑ - Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου

Το πήλινο αγαλμάτιο γυναικείας μορφής από το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου (Β 3648), προερχόμενο από το αρχαίο ιερό του Δεσποτικού είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα κεραμοπλαστικής του Δαιδαλικού ρυθμού στην Ελλάδα.

Από το αγαλμάτιο δεν σώζεται το κάτω μισό του, το δεξιό χέρι και ο λυγισμένος πήχης του αριστερού χεριού. Αντίθετα, σε άριστη κατάσταση σώζεται η γραπτή διακόσμησή του, η οποία αποδίδει τα χαρακτηριστικά του προσώπου, της κόμης, του καλύμματος της κεφαλής (που σώζεται τμηματικά) και του ενδύματος της μορφής. Τα τριγωνικά σχήματα της κόμης και του προσώπου εντάσσουν το έργο στον Δαιδαλικό ρυθμό, όπως αυτός ανιχνεύεται σε αντίστοιχες δημιουργίες των Κυκλάδων και της Αττικής. Πιο συγκεκριμένα, το έργο προέρχεται από παριανό εργαστήριο και η κατασκευή του συνδυάζει το πλάσιμο και τον κεραμικό τροχό (για το, χαμένο σήμερα, κατώτερο μέρος του).

Το αρχαίο ιερό του Απόλλωνα, όπου βρέθηκε το αγαλμάτιο, ανασκάπτεται συστηματικά κατά την τελευταία εικοσαετία στη νησίδα Δεσποτικό στα δυτικά της Αντιπάρου και σε άμεση οπτική επαφή με το ιερό νησί της Δήλου. Περισσότερα από δώδεκα αρχαία κτήρια έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα στην περιοχή, ενώ τα πρωιμότερα ίχνη λατρείας ανάγονται στον 9ο αιώνα π.Χ. Το αγαλμάτιο εντοπίστηκε στο κύριο λατρευτικό κτήριο του αρχαϊκού ιερού, ανάμεσα σε εκατοντάδες κάθε είδους αφιερώματα κυκλαδικής, κορινθιακής, ροδιακής, ιωνικής, κυπριακής και αιγυπτιακής προέλευσης, τα οποία αποθησαυρίστηκαν εκεί κατά τους αρχαϊκούς χρόνους. Ανάμεσα στα αφιερώματα ξεχωρίζουν ακέραια κεραμικά αγγεία και ειδώλια, τμήματα μαρμάρινων κούρων, σφραγιδόλιθοι, αυγό στρουθοκαμήλου και αντικείμενα από ελεφαντόδοντο, χρυσό, άργυρο και φαγεντιανή.

Η θέση εύρεσης, το μεγάλο μέγεθος, η στάση, αλλά και η υψηλή ποιότητα του αγαλματίου, ενισχύει την άποψη του ανασκαφέα ότι αυτό θα πρέπει να ταυτιστεί με το λατρευτικό είδωλο του αρχικού ναού και να παριστάνει τη θεά Άρτεμη, η οποία λατρευόταν δίπλα στον αδερφό της, Απόλλωνα.

Χρονολόγηση: 675-650 π.Χ.
Διαστάσεις: Σωζόμενο ύψος 25,1 εκ., Μέγιστο πάχος 1,25 εκ.

Μπορείτε να δείτε το έκθεμα στη νέα περιοδική έκθεση με τίτλο: «Από τον Νότο στον Βορρά. Αποικίες των Κυκλάδων στο βόρειο Αιγαίο», ως τις 31 Αυγούστου 2020.